Alles over bifasisch slapen

02-06-2023

Wetenschap en slaap

Tegenwoordig is het zo normaal 8 uur per dag te slapen, maar in feite is dat een relatief nieuwe trend. Hoewel een goede nachtrust wel degelijk belangrijk is, hadden onze voorouders de gewoonte om in blokken te slapen gedurende de nacht. De uitvinding van het (elektrisch) kunstlicht in de 19e eeuw heeft ons dag-nachtritme drastisch veranderd en getransformeerd in een zogenaamd monofasisch slaappatroon. Niettemin neigen veel mensen naar een bifasisch slaapritme. Daar gaan we hier dieper op in.

Wat is een slaapcyclus?

Avant d’expliquer ce qu’est le sommeil biphasique, il faut comprendre comment fonctionne un cycle de sommeil. Une personne suit 3 à 6 cycles de sommeil durant la nuit. ChaVoor we meer kunnen vertellen over bifasisch slapen, is het belangrijk om te weten hoe een slaapcyclus precies werkt. Een gemiddeld persoon maakt tussen de 3 en 6 slaapcycli van 90 minuten door gedurende de nacht:

Tijdens de lichte slaapfase neemt de activiteit van de hersenen af en is het nog heel gemakkelijk om wakker te worden.
De diepe slaapfase neemt ongeveer 20% in van de totale slaaptijd. Tijdens dit stadium vertraagt de hersenactiviteit nog meer en wordt men niet zo gemakkelijk wakker.
De REM-slaap is heel diep en kenmerkt zich door de typische snelle oogbewegingen. Deze slaap wordt ook wel de paradoxale slaap genoemd, omdat het lichaam volledig tot rust komt maar de hersenen op volle toeren werken.

De verschillende soorten slaap

Niet iedereen ervaart slaap op dezelfde manier en volgens hetzelfde ritme. We kunnen drie soorten slaap onderscheiden: monofasisch, bifasisch en polyfasisch.

Monofasisch slapen

De monofasische manier van slapen is het meest gangbaar in onze maatschappij en wordt als het ware al van jongs af aan aangeleerd. Baby's schakelen vroeg of laat om van een gefragmenteerde slaap naar een monofasisch slaapritme. Het principe is eenvoudig: men slaapt 7 of 8 uur ononderbroken, waarbij men 's avonds in bed kruipt en er 's morgens weer uitkomt. Mensen die monofasisch slapen moeten hun lichaam en hersenen 's nachts de nodige rust geven. Als men toch een tekort aan slaap ondervindt, kan een korte siësta of een ander slaapritme al heel wat problemen voorkomen.

Vind de juiste matras!

Polyfasisch slapen

Bij polyfasisch slapen is er sprake van een onderbroken slaapritme met meerdere rustperiodes. We onderscheiden 6 soorten polyfasisch slapen:

Siësta: 6 uur ononderbroken slaap 's nachts + een dutje van 20 minuten overdag
Everyman 1: 4u30 ononderbroken slaap 's nachts + 2 dutjes van 20 minuten overdag
Everyman 3: 3 uur ononderbroken slaap 's nachts + 3 dutjes van 20 minuten overdag
Everyman 4: 1u30 minuten slaap 's nachts en 4 dutjes van 20 minuten overdag
Uberman: 6 dutjes van 20 minuten elke 4 uur
Dymaxion: 4 dutjes van 30 minuten elke 6 uur

Bij een polyfasisch slaapritme bereikt men sneller de diepe slaapfase. Dutjes moeten op specifieke tijdstippen voorkomen om voldoende energie te hebben gedurende de dag. Polyfasisch slapen is vooral populair bij mensen die niet anders kunnen, zoals moeders die borstvoeding geven, zorgpersoneel, brandweermannen, enzovoort.

Bifasisch slapen

Bij bifasisch slapen is er sprake van twee vaste slaapperiodes. Er bestaan twee types. Ten eerste is er de onderbroken of nachtelijke bifasische slaap, waarbij men 's nachts in twee blokken slaap van telkens 3 tot 4 uur, met een pauze ertussen.

Een vaste slaapperiode met een siësta overdag is de meest voorkomende vorm van bifasisch slapen. Dit komt vooral voor bij mensen die 's nachts wat te weinig slapen (5 tot 6 uur) en in de namiddag een dutje doen van 20 tot 90 minuten.

Is twee keer per dag slapen wel gezond?

Bifasisch slapen wordt vaak verward met insomnia, maar in het eerste geval is er in feite geen sprake van nachtelijk ontwaken. Als u 's nachts wakker wordt en een poosje later weer gaat slapen, is dat dus niet per se slecht voor de gezondheid.

De voordelen van bifasisch slapen

Zoals gezegd is er bij bifasisch slapen sprake van een onderbroken slaappatroon. Zij die dit slaapritme volgen, kunnen hun energievoorraad overdag weer aanvullen door 20 minuten te slapen in de namiddag.

De nadelen van bifasisch slapen

Zowel bij een polyfasisch als een bifasisch slaappatroon is het belangrijk om voldoende te slapen in een volledig etmaal. Het nadeel hiervan is dat dit niet altijd praktisch is, bijvoorbeeld als men een strikt werkschema heeft. Ook vanuit sociaal oogpunt kan het een uitdaging zijn om voldoende te slapen op een bifasisch slaapritme.

Zo geef je je nachtrust een boost

Voelt u zich over het algemeen beter bij een bifasisch slaapritme, maar is het moeilijk om dit slaappatroon in de praktijk toe te passen? Zorg dan toch ten minste voor een betere slaapomgeving. Een goede nachtrust is immers zo goed als onmogelijk zonder het juiste bed. Onderzoek eerst en vooral de manier waarop u 's nachts slaapt. Beweegt uw partner bijvoorbeeld veel in bed? Kies dan voor een matras met twee afzonderlijke delen, zodat hij of zij uw nachtrust alvast niet verstoort. Als u daarbij de tijd vindt om 's namiddags een kort dutje te doen, is dat natuurlijk mooi meegenomen.